Het topje van de beerput.

Februari 2022

Grensoverschrijdend gedrag

Je kan het niet gemist hebben. Als je nu nog niet weet wat een Dickpic is.… De beerput is open en stinkt verschrikkelijk en alle ‘kenners’ zeggen dat dit nog maar het topje van de ijsberg is. En als je denkt dat het alleen gaat om specifieke bedrijven met een machocultuur, dan heb je het waarschijnlijk ook mis. Het gaat vaak over macht en alhoewel de zinssnede ‘er met MAN en MACHT aan werken’ ongepast lijkt is het zaak er hard aan te werken.

Het ervaren dat je je onveilig voelt in een organisatie is natuurlijk perceptie. Wat voor de ene al als niet prettig aanvoelt is voor de ander de gewoonste zaak van de wereld. Zo was het grapje bij Cap Gemini ‘Zo, vrije middag?’ als je eens een keer, na weken van 60 tot 70 uur, om half 5 je spullen pakte om eens wel thuis te kunnen eten, leuk. Totdat ik een keer half overspannen en misselijk van de moeheid zelf om half 5 mijn koffer pakte. Niet leuk, die grap. De ene keer kan je er beter tegen dan de andere keer.

En naast dat het een perceptie is is het ook nog een grijs gebied. Misschien ken je de sketch waarin Pierre Bokma een overleg heeft met 2 vrouwen en begint met de woorden: “Goedemorgen Anja, Leuk truitje” en dit grensoverschrijdend lijkt te zijn. De 2 vrouwen mogen wel ‘leuk truitje’ zeggen maar de mannen niet en zeker niet Willem want die is leidinggevende. Willem, zelfs de oprichter van het bedrijf, wordt door beveiligers verwijderd. Natuurlijk zou dit niet grensoverschrijdend moet zijn, maar waar ligt nou die grens.

Al weken worden de talkshows overspoeld met mensen, al of niet enigszins deskundig, die hier hun zegje over doen. Men slaat de plank mis, soms de spijker op de kop, maar het blijft moeilijk. Toen ik op Twitter opperde om ook (met de nadruk op ook) eens naar de oorsprong van gedrag te kijken werd mij verteld dat dat totale onzin was.

Toch blijkt ons overlevingssysteem van vroeger en de bijbehorende hormonen ook nu nog dagelijks een rol te spelen in hoe we ons voelen. Denk maar aan het ‘leiderschapshormoon’ serotonine, het ‘gelukshormoon’ oxytocine en het stresshormoon cortisol. Deze bepalen mede hoe wij ons voelen op ons werk. Dat zou in ieder geval testosteron niet moeten doen. Zeker niet in overheersende mate.

Veiligheid creëer je als mensen zich gesteund voelen in een organisatie en met plezier en voldoening succesvol kunnen zijn. Dit ontstaat dus door vaardige leidinggevenden die weten hoe ze zo’n veilige omgeving creëren. Die duidelijkheid geven aan waar het grijze gebied is en die snappen dat zij  al helemaal, weg moeten blijven van het grijze gebied.

Dan vaart iedereen er wel bij. De hormonen, maar ook; de sfeer, de resultaten, het ziekteverzuim,  de onderlinge verhoudingen. Zodat we toch kunnen zeggen: “Leuk truitje!”.